자원 부국 몽골, 철도는 필수 인프라

중앙아시아 고원지대 북방에 위치한 몽골은 중국, 러시아와 국경을 인접한 내륙 국가다. 세계 7대 자원 부국으로 불릴 정도로 풍부하고 다양한 광물자원을 보유하고 있다. 동 매장량이 5,500만 톤으로 세계 2위 수준이며, 형석은 1,200만 톤으로 세계 3위, 석탄은 1,750억 톤으로 세계 4위 수준의 매장량을 자랑한다. 몽골 경제에서 광업은 가장 큰 비중을 차지하는 산업이다.
이러한 몽골에서 철도는 광물자원 수출을 위한 매우 중요한 운송 수단이다. 지리적으로 바다를 접하지 않은 내륙국이기에 대부분의 화물은 철도로 수송한다. 그러나 철도를 포함한 몽골의 교통 인프라는 아직 상당히 열악한 편으로, 현재 몽골 정부는 철도 분야의 개발을 적극적으로 추진하고 있다.

Байгалийн баялагаар баян Монгол, гарцаа гүй шаардлагатай дэд бүтэц болох төмөр зам

Төв Азийн өндөрлөг газар нутгийн хойд хэсэгт байрлах Монгол улс нь Хятад, Орос хоёр улст ай хил залгагдаж байдаг эх газрын улс юм. Дэл хийд 7-т орох хэмжээний байгалийн баялагт ай, төрөл бүрийн ашигт малтмалаар арвин улс билээ. Зэсийн нөөц 55сая тонн буюу дэлхи йд 2-т орох хэмжээний, жонш 12сая тонн буюу дэлхийд 3-т орох хэмжээ, нүүрс 170тэрб ум 500сая тонн буюу дэлхийд 4-т орох хэмжээ ний гэгдэж тэрхүү баялаг нөөц нь гайхагдаж байна. Монгол улсын эдийн засагт ашигт малт мал уул уурхай хамгийн том байр суурийг эзэ лдэг салбар билээ.
Монгол улсын төмөр зам нь ашигт малтмалын экспортод маш чухал тээврийн хэрэгсэл юм. Газар зүйн хувьд далайд гарцгүй эх газар учра ас дийлэнх ачаа тээвэр нь төмөр замаар тээвэр лэгддэг. Гэвч төмөр зам гэх мэт Монгол улсын зам тээврийн дэд бүтэц нь маш тааруу бөгөөд, одоогийн Монгол улсын засгийн газар нь төм өр замын салбарын хөгжлийг идэвхтэй дэмж ин ажиллаж байна

몽골 철도는 대규모 확장∙개혁 중

기존의 몽골 철도는 전체 연장 1,815km로, 그중 몽골-중국 국경 지역에서 몽골-러시아 국경 지역까지 남북으로 가로지르는 몽골종단철도(TMGR) 노선의 연장이 1,100km다. 대부분의 구간이 단선, 비전철 구간이며 여객 수송보다 화물 수송의 비중이 압도적이다.
몽골에 처음 철도가 들어선 것은 1938년으로, 러시아(당시 소련)의 영향을 가장 크게 받아 1949년에는 러·몽 합작회사인 울란바토르철도공사(UBTZ)가 설립됐다. 몽골의 기존 철도 노선의 운영 및 소유권은 UBTZ가 갖고 있다. 2008년에는 100% 몽골 정부 소유의 몽골철도공사(MTZ) 국영기업이 설립됐다. 이번에 우리나라와 협력한 타반톨고이-준바얀(Tavantolgoi-Zuunbayan) 노선을 포함해 향후 구축될 몽골 철도망에 대한 운영은 MTZ가 직접 수행하게 된다.
몽골 정부는 점차 커져가는 물류 운송 수요에 따라 2010년부터 3단계 철도개발정책을 수립하고 총 5,683km의 철도를 부설하는 사업을 추진하기 시작했다. 2018년 5월에는 타반톨고이-가숑소하이트(Tavantolgoi-Gashuunsukhait) 간 약 233km 노선의 건설공사를 착공해 2022년 9월에 개통을 완료했다. 2019년 5월부터는 416km의 타반톨고이-준바얀 구간 철도사업을 착공해 올해 2월 개통을 앞두고 있다. 바로 이 구간에 국가철도공단이 국내 민간기업인 ㈜벽산파워와 함께 국내 기술로 철도 신호·통신 시스템을 설치했다. 첨단 시스템이 구축됨으로써 해당 구간의 철도 안전성과 수송력이 크게 증대될 전망이다.

Монгол улсын төмөр замд хийгдэж буй томоохон хэмжээний өргөтгөл·шинэчлэл

Хуучин байгаа Монгол улсын төмөр зам нь нийтдээ 1,815км урттай ба тэр дундаас Монгол-Хятадын хилийн зурвас газраас Монгол-Оросын хилийн зурвас газар хүртэл өмнө ба хойд зүгт хөндлөн явсан Монголын төмөр зам чиглэлийн урт нь 1,100км юм. Ихэ нх хэсэг нь дан шугамтай, төмөр замын бус хэс эг ба энэ нь зорчигч тээвэр гэхээсээ илүү ачаа тээврийн зориулалттай байна.
Монгол улсад анх төмөр зам тавигдсан нь 1938 он ба, Орос(тухайн үеийн ЗХУ) -н нөлөөг маш ихээр авч 1949 онд Орос-Монголын хамтарсан Улаанбаатар төмөр зам(UBTZ) ХНН байгуулаг джээ. Монголын өмнөх төмөр замын шугам ын үйл ажиллагаа болон эзэмших эрх нь Улаа нбаатар төмөр зам ХНН-д байдаг. 2008 онд 100% Монгол улсын засгийн газрын эзэмшли йн Монголын төмөр зам ТӨХК байгуулагдсан. Энэ удаа Солонгос улстай хамтарсан Тавантолгой-Зүүнбаян(Tavantolgoi-Zuunbayan) чиглэлийг хамааруулсан цаашид байгуулагдах Монголын төмөр замын сүлжээ ний талаарх үйл ажиллагааг Монголын Төм өр Зам шууд гүйцэтгэн ажиллах болно.
Монгол улсын засгийн газар нь аажим аажма ар нэмэгдэх бараа тээвэрлэлтийн хэрэгцээнд зориулан 2010 оноос 3 шаттайгаар төмөр зам ын хөгжлийн бодлогыг боловсруулсан бөгөөд нийт 5,683км төмөр замыг тавих төслийг хэрэг жүүлж эхэлсэн. 2018 оны 5сард Тавантолгой- Гашуунсухайт (Tavantolgoi-Gashuunshukhait) хоорондын ойролцоогоор 233км шугамын бар илга байгууламжийн ажлыг эхлүүлэн 2022 оны 9 сард нээлтээ хийсэн. 2019 оны 5 сараас эхлэн 416 км Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэли йн төмөр замын төслийг эхлүүлж энэ оны 2 сард нээлтээ хийхээр төлөвлөөд байна. Яг энэ чиглэлд Солонгосын Үндэсний төмөр замын хүрээлэн нь Солонгосын хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгж болох Бёксан Пауэр ХК-тай хамтр ан солонгосын техник технологиор төмөр зам ын дохиололхолбооны системийг суурилуул лаа. Дэвшилтэт систем суурилуулагдсанаар тухайн шугамын төмөр замын аюулгүй байд ал тээвэрлэлтийн хүчин чадал зэрэг нь ихээр нэмэгдэх төлөвтэй байна.


한국 철도 기술의 몽골 진출 첫 발판

‘‘몽골 타반톨고이-준바얀 신호·통신 시스템 구축사업’은 몽골 최대 규모인 타반톨고이 광산의 석탄 수송을 위해 건설한 416km 단선철도 구간에 철도 신호 및 통신 시스템을 신설 구축하는 사업이다. 국가철도공단은 몽골철도공사(MTZ)가 발주한 425억 원 규모의 본 사업에 대해 지난 2021년 9월 계약을 체결하며 몽골 철도사업 진출의 첫 문을 열었다. 이후 1년여간 ㈜벽산파워와 공동으로 철도 신호 및 통신 시스템의 설계와 시공, 시운전, 교육 등에 대한 과업을 시행했다. 사업에 투입된 국가철도공단 직원들은 1년여간 몽골에 머무르며 울란바토르(Ulaanbaatar) 연락 사무소 및 척트체치(Tsogttsetsii) 현장 사무소에서 몽골의 철도 관계자들과 협력해 업무를 수행했다. 타반톨고이-준바얀 노선의 시작이자 끝 지점인 척트체치는 수도 울란바토르에서 약 600km 떨어진 몽골 남부의 숨(군에 해당하는 행정구역)이다. 이곳에서 약 16km 떨어진 곳에 타반톨고이 탄광이 위치한다.
체치(Tsetsii)역 내에는 이번 신호·통신 시스템의 핵심인 종합관제센터(OCC: Operations Control Centre)가 구축됐다. 체치역과 준바얀역 사이에는 신호장(Siding Station) 6개소와 건널목 9개소, TET RA 무선중계기지국 14개소가 설치됐다. 이번에 설치 및 시공된 통신 설비로는 IP/MPLS LOG 광 전송 시스템(FOTS), TETRA 열차 무선통신 시스템, CCTV 시스템, IP-전화 시스템, 통합 네트워크 관리 시스템(T-SCADA) 등이 있으며, 신호 설비로는 전자연동장치(CBI), 열차집중제어시스템(CTC), 선로변 검지 시스템(WDS), 신호기 및 선로전환기 등이 있다.
이번 사업은 한국과 몽골 간 철도 분야에서의 첫 협력사업이라는 점에서 큰 의의가 있다. 신호·통신 시스템을 우리나라 철도 기술로 구축함으로써 향후 발주되는 몽골 철도사업에 한국의 기업이 추가 진출할 수 있는 교두보 역할을 할 것으로 기대된다.

Солонгосын төмөр замын технологи
Монг ол улсад нэвтэрсэн анхны алхам

“Монгол улсын Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэл ийн дохиолол·холбооны систем байгуулах төс өл” нь монголын хамгийн том хэмжээний Тав антолгой уурхайн нүүрсийг тээвэрлэхийн тулд тавигдсан 416 км дан төмөр замын хэсэгт дохиолол болон холбооны системийг шинээр байгуулах төсөл юм. Солонгосын үндэсний төмөр замын хүрээлэн нь Монголын төмөр зам ТӨХК-аас захиалсан 42,5тэрбум хэмжээн ий энэхүү төсөлтэй холбогдуулан өнгөрсөн 2021 оны 9 сард гэрээ байгуулан Монгол улсын төмөр замын төсөлд оролцох анхны үүд хаалг ыг нээсэн. Түүнээс хойш 1 жилийн турш Бёкс ан Пауэр ХК -тай хамтран төмөр замын дохио лол, холбооны системийн зураг төсөл болон гүйцэтгэл, туршилтын хөдөлгөөн, сургалт яву улах гэх мэт томоохон хэмжээний ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн.
Төсөлд оролцсон Солонгосын үндэсний төм өр замын хүрээлэнгийн ажилчид 1 жил гаран гын хугацаанд монголд суурьшиж, Улаанбаат ар(Ulaanbaatar) хот дахь ажлын байр болон Цогтцэций(Tsogttsetsii) дэх ажлын байрандаа монголын төмөр замын холбогдох хүмүүстэй хамтран ажлаа гүйцэтгэж ирсэн. Тавантолгой – Зүүнбаян чиглэлийн эхлэл буюу эцсийн цэг болох Цогтцэций нь нийслэл Улаанбаатар хот оос ойролцоогоор 600 км хол байдаг ба монгол ын өмнөд хэсгийн нэг сум юм. Цогтцэций сум аас ойролцоогоор 16 км зайд Тавантолгой нүү рсний уурхай байрладаг.
Цэций(Tsetsii) өртөөнд дохиолол·холбооны системийн гол цөм болох Нэгдсэн удирдлаг ын төв(OCC: Operations Control Centre) байгуу лагдсан. Цэций өртөө болон Зүүнбаян өртөө хооронд 6 зөрлөг (Siding Station), 9 гарам, TET RA утасгүй дамжуулагчийн бааз станц 14 газар байгуулагдсан. Энэ удаа суурилуулж гүйцэтгэ сэн холбооны тоног төхөөрөмжийн хувьд IP/MPLS LOG оптик дамжуулах систем(FOTS), TETRA галт тэрэгний радио холбооны систем, CCTV систем, IP- утасны систем, Нэгдсэн сүлж ээний удирдлагын систем(T-SCADA) зэрэг байгаа бөгөөд, дохиоллын тоног төхөөрөмжи йн хувьд Дохиолол төвлөрүүлэлт хориглолын байгууламж CBI), Галт тэрэгний төвлөрсөн удирдлагын систем(CTC), Хажуугийн илрүүл эх төхөөрөмж (WDS), Гэрлэн дохио болон Сум ын шилжүүлэгч зэрэг байна.
Энэ удаагийн төсөл нь Солонгос болон Монг ол улс хоорондын төмөр замын салбарт хийс эн анхны хамтын төсөл гэдэг талаасаа их утга учиртай юм. Үйл ажиллагаа болон засвар үйл чилгээ, хөрвөх чадвар нь чухал байдаг дохиол ол холбооны системийг Солонгосын төмөр замын технологиор суурилуулснаар дараа дар аагийн зарлагдах Монгол улсын төмөр замын төсөлүүдэд Солонгосын аж ахуйн нэгжүүд нэмэлтээр оролцох боломжтой гүүрний үүрг ийг гүйцэтгэж байгаа гэдэгт итгэлтэй байна.